Infodemic nedir?

Infodemic (Bilgi Salgını), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından kullanılan bir terimdir ve kriz dönemlerinde (örneğin pandemi, doğal afetler, siyasi krizler) doğru ve yanlış bilgilerin aşırı ve hızlı bir şekilde yayılması durumunu ifade eder.
Bu kavram, “information” (bilgi) ve “epidemic” (salgın) kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir ve bilgi kirliliğinin, özellikle dijital medya aracılığıyla toplumda kafa karışıklığı yaratmasını vurgular.
Infodemic’in Özellikleri
Bilgi Aşırılığı: İnsanlar hem doğru hem de yanlış bilgilere aynı anda ve çok yoğun bir şekilde maruz kalır.
Doğruluk Karmaşası: Yanlış bilgi ve doğru bilginin birbirinden ayırt edilmesi zorlaşır.
Hızlı Yayılma: Sosyal medya ve dijital platformlar sayesinde bilgi hızla geniş bir kitleye ulaşır.
Toplumsal Etki: Yanlış bilgiler paniğe, yanlış kararların alınmasına veya güvensizliklere yol açabilir.
Infodemic’e Örnekler
COVID-19 Pandemisi (2020):
“Sarımsak yemek COVID-19’u iyileştirir” gibi yanlış bilgiler hızla yayıldı.
Aşılarla ilgili yanlış iddialar, aşı karşıtlığını artırdı.
Doğal Afetler:
Deprem sonrası yıkımla ilgili abartılı veya yanlış bilgiler insanların daha fazla panik yapmasına neden olabilir.
Siyasi Krizler:
Seçim dönemlerinde yanlış haberlerin yayılması halkın kutuplaşmasına neden olabilir.
Infodemic’in Zararları
Panik ve Korku: İnsanlar yanlış bilgilere inanarak gereksiz paniğe kapılabilir.
Yanlış Eylemler: Zararlı veya etkisiz yöntemlere başvurma riski artar.
Güven Kaybı: İnsanlar, yetkililere ve uzmanlara olan güvenlerini kaybedebilir.
Toplumsal Kutuplaşma: Farklı bilgi akışlarına maruz kalan bireyler arasında fikir ayrılıkları derinleşebilir.
Infodemic ile Mücadele Yöntemleri
Medya Okuryazarlığı: İnsanlara güvenilir bilgi kaynaklarını nasıl bulacaklarını öğretmek.
Faktör Doğrulama: Yanlış bilgileri hızlıca kontrol eden “fact-checking” kuruluşlarının yaygınlaştırılması.
Doğru Bilginin Yayılması: Resmi kurumlar ve uzmanların, doğru bilgiye hızlı erişim sağlaması.
Sosyal Medya Düzenlemeleri: Yanlış bilgilere karşı algoritmalar ve etiketleme sistemleri geliştirilmesi.